Παράθυρα σε άλλον κόσμο

Δεν ξέρω αν μία εικόνα αξίζει δέκα χιλιάδες λέξεις – αλλά αυτό το post θα έχει πολλές εικόνες και λίγες λέξεις.

Θέλω να μιλήσω για μερικούς ζωγράφους που αγαπώ. Ο πρώτος είναι ο Γιάννης Σπυρόπουλος. Είχα την χαρά να τον γνωρίσω προσωπικά, αυτόν και την σύζυγό του Ζωή (που ήταν κυριολεκτικά η ζωή του). Γίναμε φίλοι. Βοήθησα να συσταθεί το Ίδρυμα Γιάννη και Ζωής Σπυροπούλου και κάποτε έγινα πρόεδρός του.

Πριν τον γνωρίσω, είχα επισκεφθεί το σπίτι-μουσείο του στην Εκάλη και είχα γράψει μερικές λέξεις για την ζωγραφική του:

«Στέκομαι στη μέση μίας ευρύχωρης κατάλευκης αίθουσας. Από Μεγάλα Ανοίγματα κρεμασμένα στους τοίχους βλέπω, για πρώτη φορά, να εισορμά ο Άλλος Χώρος.

Ο Άλλος Χώρος είναι ο δικός μας — το εσωτερικό διάστημα του ανθρώπου. Εκεί όπου σκέψη, ζωή, ενέργεια, γίνονται καθαρό φως και σκοτάδι.

Κάθε Μεγάλο Άνοιγμα είναι μια αφάνταστα συμπυκνωμένη επιφάνεια από σφύζον σκότος (ή φως) σε όλες τις παραλλαγές: πότε εκτυφλωτικό μαύρο, πότε χαώδες καφέ και πότε νεκρό γκρίζο.

Μέσα στα Μεγάλα Ανοίγματα υπάρχουν και μικρά: σημεία ζωντανού χρώματος — έντονες ώχρες, φαρμακερά πράσινα, διαπεραστικά κόκκινα, παγωμένα λευκά.
Για πολλή ώρα δεν μπορώ να αρθρώσω λέξη. Αισθάνομαι αιχμάλωτος μαγνητικών πεδίων. Κάθε Άνοιγμα με τραβάει σαν δίνη. Ίλιγγος με καταλαμβάνει όταν χάνω το βλέμμα μου στον πυρήνα τους.

Μιλάω για πίνακες, αλλά η λέξη Ανοίγματα μου φαίνεται, πιο καίρια, γιατί πραγματικά οι πίνακες αυτοί είναι παράθυρα προς το εσωτερικό του ανθρώπου.

Μιλάω για μια ζωγραφική που μπόρεσε να οριοθετήσει, να απεικονίσει και να οργανώσει το μεταφυσικό χάος. Μιλάω για έναν από τους μεγαλύτερους ζωγράφους μας: τον Γιάννη Σπυρόπουλο».

Ο Σπυρόπουλος είναι ο μόνος Έλληνας ζωγράφος που έχει τιμηθεί με το μεγάλο βραβείο της UNESCO. Έργα του βρίσκονται σε μουσεία και συλλογές σ' όλο τον κόσμο.

Στο σπίτι μου σήμερα περιβάλλομαι από Σπυρόπουλους. Αλλά και Σικελιώτη (ένα γυμνό του το περίμενα – ή με περίμενε – είκοσι χρόνια μέχρι να μπορέσω να το αποκτήσω) και Βασιλείου και παλιότερους, σε οικογενειακές προσωπογραφίες.

Αγαπώ και άλλους ζωγράφους:

Από τους παλιούς λατρεύω τον Βολανάκη. Για ώρες και μέρες έχω χαθεί, ζήσει, περιπλανηθεί στα λιμάνια και στις παραλίες του

Τα εξαϋλωμένα, ιδεαλιστικά οράματα του Παρθένη με κάνουν να ονειρεύομαι.

Από τους τοπιογράφους ο Μαλέας και ο Παπαλουκάς με συγκινούν ιδιαίτερα. Ο δεύτερος χτίζει με χρώματα με τον τρόπο του Cezanne.

O 90χρονος Μόραλης με συναρπάζει ακόμα – όπως και ο πρώιμος Χατζηκυριάκος.

Που να χωρέσουν όλοι σε ένα post! Θα επανέλθω...