Η απούσα ισοσθένεια

Θα κάνω εδώ πάλι μία προσωπική εξομολόγηση μήπως και γίνω κατανοητός από όλους εκείνους που συστηματικά με παρεξηγούν.

Είμαι ένας σκεπτικιστής. (Ο Σκεπτικισμός κακώς ονομάζεται έτσι. Είναι ο μόνος -ισμός που δεν είναι –ισμός, γιατί δεν έχει δόγματα).

Δεν πιστεύω σε απόλυτες αλήθειες, κοσμοθεωρίες και δοξασίες. Δεν εντάσσομαι σε παρατάξεις. Τα πράγματα που υποστηρίζω τα αποδέχομαι προσωρινά και με πραγματιστικό κριτήριο (εφόσον και όσο δουλεύουν, αποδίδουν, ερμηνεύουν).

Σε όλη μου τη ζωή πολεμώ τα δόγματα – γιατί στενεύουν και νεκρώνουν την ζωντανή σκέψη. Αν υπήρξε πρόοδος στην επιστήμη, στην πολιτική, στην κοινωνία, αυτή προήλθε από την αμφισβήτηση. Στην πάλη μου για την αποδόμηση των δογμάτων, χρησιμοποιώ την μέθοδο των αρχαίων Σκεπτικών. Αυτοί σε κάθε άποψη αντιπαρέθεταν την αντίθετή της, προκειμένου να οδηγηθεί η σκέψη στην «ισοσθένεια» - εφόσον και οι δύο απόψεις είχαν ίση ισχύ.

«Έστι δε η σκεπτική δύναμις αντιθετική φαινομένων τε και νοουμένων καθ’ οιονδήποτε τρόπον, αφ’ ής ερχόμεθα – δια την εν τοις αντικειμένοις πράγμασι και λόγοις ισοσθένειαν – το μεν πρώτον εις εποχήν το δε μετά τούτο εις αταραξίαν». Αυτός είναι ο ορισμός της Σκεπτικής μεθόδου κατά τον Σέξτο τον Εμπειρικό.

Σε όλη μου την ζωή έδινα μία μάχη οπισθοφυλακών με τις παγιωμένες δογματικές αντιλήψεις. Με κίνδυνο να παρεξηγηθώ (και φυσικά με παρεξηγούσαν!) υποστήριζα την αντίθετη, την αιρετική άποψη, όχι τόσο διότι την πίστευα (αφού δεν εντάσσομαι σε καμία θέση), αλλά για να σπάσω το κατεστημένο κλισέ, το κυριαρχούν στερεότυπο. Να κάνω τους άλλους να προβληματιστούν, να αναρωτηθούν, να απορήσουν: «βρε, μπας και δεν είναι σωστό αυτό που λένε και αποδέχονται όλοι;».

Έτσι έκανα και στα τελευταία post για τον αντιαμερικανισμό και την κατανάλωση. Ωστόσο πρέπει εδώ να ομολογήσω ότι απέτυχα παταγωδώς. Τα κλισέ κέρδισαν την μάχη. Όλοι είναι εναντίον των Αμερικανών – ακόμα και όταν έχουν δίκιο. (Που, κατά τους περισσότερους, αποκλείεται να συμβεί). Η συντριπτική πλειοψηφία είναι εναντίον της κατανάλωσης, άσχετο αν καταναλώνει. Ούτε αναρωτιέται τι θα γινόταν αν εφαρμοζόταν το αίτημα των αντικαταναλωτών και σταματούσαμε ή μειώναμε απότομα την κατανάλωση (απλούστατα: παγκόσμιο οικονομικό κραχ – από το οποίο δεν θα γλίτωνε κανείς).

Οι περισσότεροι αντιδρούν αυτόματα αναμασώντας τα ίδια στερεότυπα της σκέψης prêt a porter, της ετοιματζίδικης, της προκατασκευασμένης.


Αυτό το blog στήθηκε για να ταράξει τα νερά. Μάλλον προκαλεί «τρικυμίες εν κρανίω» ή, κατά τους Άγγλους «in a teacup» - στο φλιτζάνι του τσαγιού. Αρχίζω να αναρωτιέμαι αν έχει νόημα να υπάρχει. Εσείς τι λέτε;