Κυριακή, Ιανουαρίου 22, 2006

Συνέχεια χωρίς τέλος




Η χθεσινή μας συζήτηση έσπασε κάθε ρεκόρ συμμετοχής. Την ώρα που άρχισα να γράφω αυτό τo post τα comments είχαν φτάσει τα 210.

Την συνεχίζω λοιπόν σήμερα στο ένα σκέλος (αυτό της θρησκείας που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ενδιαφέρον) αποσαφηνίζοντας την προσωπική μου τοποθέτηση.

Είμαι ένας άθεος χριστιανός. (Ή για να είμαι πιο ακριβής, ένας αγνωστικιστής χριστιανός).

Τις βασικές μου απόψεις τις έχω διατυπώσει σε ένα κείμενο με τίτλο «Χριστός εναντίον Θεού». Σας παραθέτω μερικά αποσπάσματα. Ολόκληρο το κείμενο στο: Χριστός

Η διδαχή του Ιησού προϋποθέτει ένα κόσμο ατελή, πόνου και δυστυχίας. Ένα κόσμο όπου είτε δεν υπάρχει Θεός, είτε, αν υπάρχει, δεν ενδιαφέρεται για την μοίρα των ανθρώπων. Σε αυτόν τον παράλογο κόσμο έρχεται ο Χριστός και προσφέρει ως αντίδοτο την αγάπη.

Το κίνημά του, όχι μόνον δεν αποτελεί συμπλήρωμα ή ολοκλήρωση του θεϊκού έργου – βρίσκεται σε αντίθεση με αυτό. Αν υπήρχε Θεός ο οποίος “τα πάντα εν Σοφία εποίησεν”, ο Χριστός και το κήρυγμά του θα περίττευαν. Ένα και μόνο νεύμα του Παντοδύναμου, θα είχε εξαφανίσει τον πόνο από την γη.

Η θεωρία ότι ο Θεός χρησιμοποιεί την οδύνη “για να μας δοκιμάσει” είναι εξευτελιστική για την οποιαδήποτε έννοια Θεού και ανάξια φιλοσοφικής διαπραγμάτευσης. Όσο για το σαδιστικό εφεύρημα του “προπατορικού αμαρτήματος”, απόγονο των πρωτόγονων ταμπού – είναι σαφώς ένα εξουσιαστικό τέχνασμα του κάθε ιερατείου για να κρατάει δέσμιους τους πιστούς του.

Η θεώρηση του Χριστού ως ανθρώπου όχι μόνο δεν αποδυναμώνει την διδασκαλία του, αλλά την ενισχύει. Θα μπορούσε μάλιστα να ισχυριστεί κανείς ότι η διδαχή του αποκτά νόημα, κύρος και αξία, μόνον αν είναι άνθρωπος. Αν είναι Θεός, πρόκειται για “πολιτική προπαγάνδα” – και η όλη πορεία και Σταύρωσή του, γίνεται κάτι σαν σκηνοθετημένη παράσταση. Με έκβαση γνωστή εκ των προτέρων και κίνδυνο μηδενικό.

Για την λύτρωση και σωτηρία του ανθρώπου, ο Ιησούς δεν προτείνει δογματικές ή ιεροτελεστικές αλλά ηθικές λύσεις. Δεν απαιτεί τόσο να πιστέψουμε σε κάτι όσο να κάνουμε κάτι. Δεν δίνει σημασία στην θρησκευτική τελετουργία αλλά στην ανθρώπινη πράξη (“άφες εκεί το δώρον σου έμπροσθεν του θυσιαστηρίου και ύπαγε πρώτον διαλλάγηθι τω αδελφώ σου”).

Ακόμα και την πανίσχυρη στο Εβραϊκό χώρο έννοια της αμαρτίας την ξεπερνάει με την αγάπη. Η ουσία αυτού του κηρύγματος είναι να φέρει τους ανθρώπους κοντά και με την δύναμη της αγάπης να τους δώσει την δυνατότητα επιβίωσης σε έναν απάνθρωπο κόσμο: τον κόσμο της φθοράς, της απώλειας και του θανάτου.

Η διδασκαλία του Χριστού είναι ένα κήρυγμα διαμαρτυρίας για την ψυχρότητα και την σιωπή του σύμπαντος, ένα κήρυγμα πανανθρώπινης αλληλεγγύης μπροστά στην αδιαφορία των ουρανών.

Το πως αυτή η διδασκαλία αναμίχθηκε με ένα σωρό ξένες δοξασίες και χρησίμευσε για να συνταχθεί ένα δόγμα, μία θεοδικία και για να παγιωθούν περίλαμπρα εξουσιαστικά οικοδομήματα (που έχουν εντελώς λησμονήσει την αφετηρία τους) αυτό το έχει καταδείξει ήδη η ιστορική έρευνα. Όταν αποκρυσταλλώθηκε οριστικά το δόγμα, η Αγάπη πέρασε στο περιθώριο. Η λέξη “αγάπη” απουσιάζει εντελώς από το Σύμβολο της Πίστεως (το γνωστό σε όλους “Πιστεύω”).

Κάποιος που σήμερα θα ξεκινούσε να διδάξει από την αρχή την Επί του Όρους Ομιλία, θα κινδύνευε – κυρίως από τους εκπροσώπους της εκκλησιαστικής και της κοσμικής εξουσίας. Κάτι γνώριζε Εκείνος, που την ονόμασε “σκάνδαλο”.

Η πραγματική διδαχή του Ιησού δεν πρόλαβε να διαδοθεί. Δεν απέκτησε ποτέ την παραμικρή δυνατότητα να εξαπλωθεί και να πείσει. Οι ίδιοι οι κατηχητές και οι πιστοί της, την πρόδωσαν πρώτοι. Γι αυτό και μπορούμε να μιλάμε για αποτυχία του Χριστιανισμού. Μπορεί να απέκτησε εκατοντάδες εκατομμύρια πιστούς, να ανέδειξε ιεράρχες και θεολόγους, να οικοδόμησε μυριάδες ναούς – αλλά δεν κατόρθωσε το ουσιαστικό: να αλλάξει τον κόσμο.

Φαίνεται ότι η επιθυμία των ανθρώπων για το επέκεινα και την εδώ τελετουργική απεικόνισή του είναι τόσο ισχυρή που τίποτα δεν μπορεί να της αντισταθεί. Όπως και η ανάγκη τους για μία “μαγική”, ετεροκινούμενη λύση στα προβλήματά τους.

Σίγουρα είναι πιο εύκολο να ανάψεις ένα κερί, από το να κάνεις μία καλή πράξη. Να παρακαλέσεις έναν άγιο, από το να ασκήσεις την αγάπη.

Όλα αυτά δεν αφαιρούν αλλά προσθέτουν στο ανθρώπινο πρόσωπο του Ιησού. Που οραματίστηκε ένα κόσμο πολύ πιο πλούσιο σε ανθρώπινες αξίες. Απλώς η ανθρωπότητα δεν στάθηκε αντάξιά του.


Υ. Γ. Η φωτογραφία από την Νέα Συναγωγή της Βουδαπέστης – από τον Ιουδαϊσμό ξεκίνησαν όλοι οι μονοθεϊσμοί.