Σάββατο, Μαΐου 20, 2006

To Blog του Don

Ο γάτος Don άνοιξε δικό του blog doncat

Όπως δέχθηκε να μου δανείσει το πρόσωπό του, έτσι θα φιλοξενεί (κατά καιρούς) και κείμενά μου.

Σας περιμένω εκεί. Υπάρχουν ήδη πολλά κείμενα. Κάντε κλικ στο doncat

Το nikosdimou blog θα παραμείνει πάντα στον αέρα για όσους θέλουν να διαβάζουν τα παλιά posts και comments. Σχεδόν όλα είναι διαχρονικά.

"There 'll be no new songs on this old piano
this old piano
this old piano
this old piano of mine..."



ΠΡΟΣ ΝΕΟΥΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ:

Το blog αυτό περιέχει 130 κείμενα του Νίκου Δήμου συνοδευμένα από 25.000 (συνήθως αξιόλογα) σχόλια.

Μπορείτε να τα διαβάσετε κάνοντας κλικ στην αριστερή στήλη με τα αρχεία ανά μήνα.

5 σημεία - με αγάπη

Πρώτο: μία ιστορία:

Είναι ένα ζευγάρι αγαπημένο. Ζούνε μαζί για χρόνια και μοιράζονται τα πάντα. Κάποια στιγμή η γυναίκα ερωτεύεται άλλον – και φεύγει.

Κι εκείνος μένει απαρηγόρητος μες το πένθος. Δεν έχει που να πει τον πόνο του. Ψάχνει λοιπόν να βρει την γυναίκα που τον άφησε, για να της πει για την γυναίκα που τον άφησε.

Έτσι κι εγώ. Τον πόνο μου για αυτούς που άφησα, πρέπει να τον πω σε αυτούς που άφησα. Γιατί αυτοί είναι οι άνθρωποί μου, η οικογένεια μου, οι δικοί μου. Κι έτσι υπαναχωρώ και γράφω σε σας.

Δεύτερο: μια συγγνώμη

Ζητώ να με συγχωρήσετε που δεν άντεξα περισσότερο. Σας το όφειλα, το όφειλα και στον εαυτό μου. Όμως μερικά πράγματα ξεχειλίζουν, δεν μπορείς πια να τα ελέγξεις – και φέρνουν εκρήξεις. Υπάρχουν θέματα τα οποία δεν μπορώ να διαπραγματευθώ, γιατί πονάνε πολύ βαθιά. Ένα από αυτά είναι το Ολοκαύτωμα.

Τρίτο: θεωρίες συνωμοσίας

Διάβασα (πώς θα γινόταν αλλιώς;) όλα τα σχόλια. Όλα έχουν σε κάποιο βαθμό δίκιο – όλες σας οι ερμηνείες είχαν στοιχεία αλήθειας. (Με ξέρετε καλά). Εκτός από αυτές που έλεγαν ότι η κίνησή μου ήταν προσχεδιασμένη. Προς Θεού – αν ήθελα να κλείσω το blog θα διάλεγα ένα πιο όμορφο τρόπο, κι όχι μία άκομψη έκρηξη που σε ένα βαθμό εκθέτει και μένα. Με υποτιμάτε...

Αλήθεια είναι – και το είπαν πολλοί – ότι είχα (και έχω) κουραστεί. Γράψιμο 116 posts, διάβασμα 25.000 και γράψιμο 1750 comments, 500 φωτογραφίες (θέλουν κι αυτές ψάξιμο και επεξεργασία) είναι τεράστιος φόρτος δουλειάς. Και επιπλέον οι άσχετοι, οι χυδαίοι, οι κακόβουλοι, οι επίμονοι...

Τι θα γίνει τώρα;

Δεν ξέρω. Το blog είναι πολύτιμο για μένα – σίγουρα πιο πολύτιμο από ότι για οποιονδήποτε μεμονωμένο επισκέπτη. Θα ήθελα να συνεχίσω. Δεν ξέρω αν μπορώ. Και δεν ξέρω αν πρέπει.

Φοβάμαι ιδιαίτερα την παρακμή, την επανάληψη, το ξέφτισμα. Κι έτσι να μείνει, όπως είναι τώρα, το blog είναι ένα έργο σημαντικό – όχι δικό μου, συλλογικό. Μήπως είναι καλύτερα να μην το χαλάσουμε, συνεχίζοντας;

Από την άλλη πλευρά, αν συμβεί αυτό, η κοινότητα που έχει σχηματιστεί γύρω και μέσα στο blog, θα χαθεί. Κι είναι ίσως το πιο πολύτιμο κέρδος μας.

Γι αυτό επαναλαμβάνω: δεν ξέρω. Θέλω χρόνο.


Ένα ευχαριστώ

Επειδή μου έχετε δώσει πολλά. Πολύ περισσότερα από ότι φαντάζεστε. Ανάμεσα σε άλλα, πολλά και ωραία μηνύματα, έλαβα χθες βράδυ ένα από τα ωραιότερα γράμματα που έχω δεχθεί...

Θα τελειώσω με τον τελευταίο στίχο από ένα τραγούδι της Marlene Dietrich:

Ich sage nicht Adieux – ich sage Aufwiedersehen

(Δεν λέω αντίο – λέω εις το επανιδείν)

Παρασκευή, Μαΐου 19, 2006

Ενδιαφέρουσες στατιστικές


Ο Broccoli έφτιαξε μία σειρά στατιστικές αναλύσεις του blog μας και μου έστειλε ένα email με παραπομπή σε ιστοσελίδα όπου τις έχει ανεβάσει.

H ιστοσελίδα έχει πέσει (λόγω καταλήψεων) και έβαλα εδώ τα βασικά στοιχεία (χωρίς τους πίνακες.)




nikosdimou.blogspot.com statistics
2/1/2006 - 16/5/2006

----------------------------------------
Posts:

Συνολικά Posts 113
Posts/Μήνα (ΜΟ) 25.11
Posts/Μέρα (ΜΟ) 0.83

Top-10 Posts (σε # σχολίων):

Τίτλος Ημ/νία Σχόλια

Ω γλυκύ μου έαρ... 22/04/2006 677
sextus for sex 24/01/2006 531
Περί έρωτος 26/03/2006 529
Ο Θάνατος της Μαρίας 11/05/2006 496
ΚΑΡΑ -χασάν, -μανλής, -τζαφέρης... 9/05/2006 477
Γυναίκας εγκώμιο 8/05/2006 470
Ένας που άλλαξε τη ζωή μας 5/05/2006 457
Πάθος στην οθόνη 11/04/2006 446
Αδυναμία μίσους 14/05/2006 420
O τρελός με τα πουλιά 2/05/2006 419


Σχόλια:

Συνολικά Σχόλια 24158
Έγκυρα Σχόλια 23230
Σβησμένα Σχόλια 927
Σχόλια/Μήνα (ΜΟ) 5368
Σχόλια/Μέρα (ΜΟ) 179
Σχόλια/Ώρα (ΜΟ) 7.45
Σχόλια/Post (ΜΟ) 213.78
Μέσο Μήκος Σχολίων (χαρακτήρες) 550.5
Αριθμός Λέξεων / Σχόλιο (ΜΟ) 45.3

Χρήστες:

Συνολικοί Χρήστες (by ID) 1110
Χρήστες/Post (ΜΟ) 59.6

User names με πολλαπλά IDs:

User name ID's

aphrodite 35 (!!!)
to ena kai to mhden 18
George 5
Hra 5
traveller 4


Top-40 πιο Eνεργοί Xρήστες (Σχόλια/Post):

User Name Σχόλια/Post (MO)

1. Nikos Dimou 14.95
2. mickey 8.81
3. Γεωργία Μ. 8.38
4. harry 7.56
5. aphrodite 5.58
6. glenn 5.48
7. saltarw_sto_keno 5.04
8. heinz 4.72
9. paragrafos 4.56
10. the resident 3.35
11. Yannis H 3.09
12. NewLens 2.92
13. badlydrawnboy 2.70
14. takis vasilopoulos 2.56
15. alombar42 2.50
16. MainMenu 2.50
17. Εργοτελίνα 2.35
18. tassos_papadakis 2.35
19. andy dufresne 2.22
20. Houlia 2.19
21. blade runner 2.19
22. Zoros 2.15
23. Dormammu 1.89
24. Αιγυπτία 1.82
25. Cyber-Dust 1.81
26. apousia 1.64
27. Μαύρος Γάτος 1.58
28. chris 1.55
29. epikairos 1.47
30. querrero 1.40
31. cyrusgeo 1.35
32. hioniam 1.19
33. Jacobo 1.16
34. Stathis 1.15
35. gravoura 1.14
36. Yosemite Sam 1.09
37. cobden 1.08
38. synas 1.06
39. half-blood_phoenix 1.05
40. maika 1.01

Συγκεντρωτική Κατάταξη...

Top-40 Χρήστες - Συμμετοχή:


User Name Ποσοστό Σχολιασμένων Posts

1. Nikos Dimou 100.00
2. harry 88.50
3. Γεωργία Μ. 78.76
4. saltarw_sto_keno 76.99
5. Yannis H 75.22
6. mickey 73.45
7. the resident 61.06
8. alombar42 61.06
9. paragrafos 54.87
10. Dormammu 53.98
11. MainMenu 53.98
12. Zoros 53.10
13. epikairos 53.10
14. Cyber-Dust 52.21
15. tassos_papadakis 49.56
16. takis vasilopoulos 47.79
17. cyrusgeo 46.02
18. Μαύρος Γάτος 45.13
19. apousia 45.13
20. blade runner 45.13
21. chris 44.25
22. gravoura 42.48
23. glenn 41.59
24. raffinata 40.71
25. Stormrider 38.94
26. CESAR 38.94
27. andy dufresne 36.28
28. traveller 35.40
29. Jacobo 34.51
30. cobden 33.63
31. MIRACLE 33.63
32. Houlia 33.63
33. gargoyle 32.74
34. querrero 32.74
35. badlydrawnboy 32.74
36. aphrodite 31.86
37. basik 31.86
38. Takis Alevantis 31.86
39. NP 31.86
40. hem 30.97


Top-20 Σεντονάδες:


User Name Μέσο Μήκος Σχολίων Λέξεις/Σχόλιο (ΜΟ)

1. Lefteris Kritikakis 1398.00 113.90
2. Black Swan 1330.75 106.20
3. Υποκείμενο δικαίου 1245.65 100.05
4. Rain Man 1167.78 95.06
5. blade runner 1080.78 86.81
6. querrero 1002.84 86.40
7. podilatis 982.52 77.73
8. Dion.M. 967.08 74.38
9. mickey 892.62 71.50
10. Zoros 875.72 69.78
11. aphrodite 806.72 67.90
12. Φιντείας...Finteias 796.62 63.81
13. MIRACLE 762.07 61.45
14. Takis Alevantis 733.48 60.74
15. paragrafos 709.35 57.00
16. Yannis H 692.61 56.28
17. Blue Oji 671.34 56.55
18. cobden 664.20 53.83
19. kkai-Lee 647.79 51.00
20. Cyber-Dust 644.58 52.48


Top-10 Σεντόνια:

User Name Τίτλος Post Μήκος Σχολίου

1. ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ Ο ΤΟΥΡΚΟΦΑΓΟΣ Ευρώπη χωρίς Εβραίους; 30852
2. Εργοτελίνα 28288
3. Σκοταδιστής Τα όρια της σάτιρας 22387
4. expaganus Ο Ιούδας τώρα δικαιώνεται! 22248
5. Non Private Life Ω γλυκύ μου έαρ... 17399
6. expaganus Ο Ιούδας τώρα δικαιώνεται! 16989
7. Axuro Εθνικόν... το αληθές! 16126
8. Εργοτελίνα Που ανήκω 16055
9. Παναγιώτης Δημητράς Blues Andaluz 13306
10. expaganus Ο Ιούδας τώρα δικαιώνεται! 11446


Top-20 Χρήστες με Σβήσμένα Σχόλια:

User Name Αριθμός deleted Σχολίων

1. paragrafos 99
2. harry 80
3. mickey 39
4. diamantis 38
5. NewLens 37
6. saltarw_sto_keno 33
7. the resident 25
8. heinz 24
9. aphrodite 21
10. takis vasilopoulos 19
11. Zoros 16
12. Αιγυπτία 15
13. Cyber-Dust 13
14. glenn 13
15. Υποκείμενο δικαίου 12
16. anathrika 12
17. blade runner 11
18. maika 10
19. Μαύρος Γάτος 9
20. flying smurf 9

Νομίζω πως οι πίνακες και τα στοιχεία σηκώνουν πολύ ...σχόλιο.

Χαίρομαι που τα IDs των συμμετεχόντων υπερβαίνουν τα 1100 (αυτό δείχνει πως δεν είμαστε κλειστό club).

Ελάχιστοι έχουν πολλαπλά IDs - με πρωταγωνίστρια την Αφροδίτη που αναγκαζόταν στην αρχή (λόγω προβλήματος στο Firewall του υπολογιστή) να κάνει κάθε φορά νέα registration

Στις συνολικές επισκέψεις έχουμε περάσει τις 190.000 (θυμίζω ότι ο μετρητής μπήκε μία εβδομάδα αργότερα) και τον μέσον όρο των 2000 ημερησίως.

Θερμές ευχαριστίες στον broccoli. Δεξιά απεικονίζεται το Γκνάκι.

Πέμπτη, Μαΐου 18, 2006

Επιστήμη ή Μαγεία;

Τον τελευταίο χρόνο γράφω στο περιοδικό Discovery and Science. Επειδή δεν είμαι επιστήμονας δεν γράφω επιστημονικά κείμενα – αλλά επιστημολογικά (η επιστημολογία είναι κλάδος της φιλοσοφίας). Αναλύω τις μεθοδολογικές προϋποθέσεις διαφόρων πρακτικών που εμφανίζονται σαν επιστήμες, ενώ η επιστημονική κοινότητα τις απορρίπτει ως ψεύδο-επιστήμες.

Μερικές είναι απλώς προσοδοφόρες απάτες, όπως η αστρολογία, μερικές άλλες γενικά αστείες, όπως το Φενγκ Σούι. Αλλά υπάρχουν και άλλες που έχουν φανατικούς και σημαντικούς οπαδούς, όπως η ομοιοπαθητική.

Η έρευνα που έκανα με οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η ομοιοπαθητική δεν είναι επιστήμη. Δεν ανταποκρίνεται σε κανένα ορισμό και σε κανένα κριτήριο από αυτά που ορίζουν την επιστημονική σκέψη και πρακτική.

Και είναι απόλυτα φυσικό: όταν διατυπώθηκε αυτή η θεωρία, το 1810, από τον Γερμανό Hahneman – δεν γνωρίζαμε ακόμα τίποτα από το πως κινούνται και δρουν οι νοσογόνοι παράγοντες. Ούτε τα μικρόβια είχαν ανακαλυφθεί, ούτε οι ιοί, ούτε οι βάκιλοι. Τα βακτηρίδια ανακαλύφθηκαν, ταξινομήθηκαν και συσχετίστηκαν με ασθένειες πολλά χρόνια μετά.

Ο Hahneman πήρε την συλλογιστική του από την συμπαθητική μαγεία. Εκεί, κάνεις ομοιοπαθητικές ενέργειες για να ξορκίσεις το κακό ή να το επιφέρεις. Ή λογική του στηρίζεται σε καθαρά μεταφυσικές προϋποθέσεις.

Οι ομοιοπαθητικοί ισχυρίζονται ότι τα φάρμακά τους λειτουργούν με βάση την ιπποκράτειο αρχή «διά τα όμοια νόσος γίνεται και διά τα όμοια προσφερόμενα εκ νοσευόντων υγιαίνονται» (δηλαδή: με αυτά που προκαλούν την νόσο, με τα ίδια την θεραπεύει).Ας αφήσουμε που κανείς πια δεν ασκεί την ιατρική του Ιπποκράτη, ακόμα και αυτή η πρακτική, ισχύει μόνο για το πρώτο χάπι της ομοιοπαθητικής θεραπείας. Τα υπόλοιπα χάπια (ένα κάθε μέρα) περιέχουν υποτίθεται την ίδια ουσία ή μίγμα με το πρώτο, αλλά σε πάρα πολύ μεγάλη αραίωση. Τόσο μεγάλη, που έρευνες έχουν δείξει ότι συνήθως περιέχουν κατά μέσο όρο δυο-τρία μόρια της αρχικής ουσίας, και σε μερικές περιπτώσεις κανένα! «Είναι το ίδιο σαν να πιεις ένα ποτήρι νερό» είπε στον Observer (26.12.2005) ο Edzard Ernst καθηγητής εναλλακτικής ιατρικής στο πανεπιστήμιο του Exeter.

Όποτε υποβλήθηκε σε πειραματικό έλεγχο, η ομοιοπαθητική απέτυχε. Χαρακτηριστική είναι η έρευνα που δημοσιεύθηκε το περασμένο καλοκαίρι στο Lancet (in.gr 27.8.05). To συμπέρασμα της: οι ομοιοπαθητικές θεραπείες έχουν παραπλήσια δραστικότητα με τα ψευδοφάρμακα (placebo) τα οποία χορηγούνται στους ασθενείς για να τους κάνουν να νομίζουν ότι είναι καλύτερα.

Μάλιστα, το Lancet αναφέρει σε κύριο άρθρο που συνοδεύει τη σχετική έρευνα ότι ο χρόνος για περαιτέρω μελέτες έχει πια λήξει, οι γιατροί πρέπει να είναι ειλικρινείς με τους ασθενείς τους όσον αφορά την «έλλειψη ωφέλειας» της ομοιοπαθητικής.

Στην έρευνα αυτή. την μεγαλύτερη που έγινε επάνω στο θέμα, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βέρνης στην Ελβετία, με επικεφαλής τον Ματίας Έγκερ, συνέκριναν κλινικές δοκιμές ομοιoπαθητικών φαρμάκων με συγκρίσιμες μελέτες της κλασσικής ιατρικής. Η ομάδα ανασκόπησε τη διεθνή βιβλιογραφία για το διάστημα 1995-2003 και εντόπισαν 110 έρευνες της ομοιοπαθητικής και 110 αντίστοιχες ιατρικές μελέτες.

Στη συνέχεια, χρησιμοποίησαν εξελιγμένα στατιστικά εργαλεία για να βαθμολογήσουν τα αποτελέσματα των μελετών όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του δοκιμαζόμενου φαρμάκου. Όσες μελέτες έφεραν σκορ κάτω από 1,0 θεωρήθηκαν αποτελεσματικές, συγκρινόμενες με placebo.

Η γενική βαθμολογία υπολογίστηκε στο 0,96 για την ομοιοπαθητική και 0,67 για την κλασσική ιατρική, όπως αναφέρει το Reuters. Ο Δρ Έγκερ καταλήγει έτσι στο συμπέρασμα ότι τα αποτελέσματα δεν προσφέρουν: «καμία πειστική ένδειξη ότι η ομοιοπαθητική ήταν ανώτερη από το placebo, ενώ για τη συμβατική ιατρική παρέμενε ένα σημαντικό όφελος».

Αλλά και ο καθηγητής Ernst, που αναφέραμε πιο πάνω, έκανε δύο πειράματα. Στην μία περίπτωση χορήγησε σε μία ομάδα από εγχειρισμένους ασθενείς ένα κλασικό ομοιοπαθητικό φάρμακο, το βάμμα αρνικής, που υποτίθεται ότι θεραπεύει τα τραύματα. Στην άλλη ομάδα έδωσε ένα όμοιο ψευτο-placebo. Ήταν τυφλό τεστ – οι ασθενείς, αλλά και οι γιατροί δεν γνώριζαν ποιος έπαιρνε τι. Δεν υπήρξε καμία διαφορά στην αποθεραπεία των τραυμάτων.

Σε μία άλλη μελέτη ανέθεσε σε πέντε ομοιοπαθητικούς να παρακολουθήσουν παιδιά που έπασχαν από άσθμα. Είπε στον Observer: «Υποτίθεται ότι τα παιδιά αντιδρούν καλύτερα από τους ενήλικες στην ομοιοπαθητική και ότι το άσθμα ανταποκρίνεται ειδικά καλά σε ομοιοπαθητικές θεραπείες. Όμως και πάλι δεν βρήκαμε καμία ένδειξη ότι η ομοιοπαθητική έχει αποτελέσματα».

Παρόλη την απουσία οποιωνδήποτε επιστημονικών αποδείξεων για την αποτελεσματικότητα της, η ομοιοπαθητική έχει γίνει κάτι σαν θρησκεία, με φανατικούς υποστηρικτές. Έτσι, κάτω από την πίεση των οργανωμένων οπαδών, το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας χρηματοδοτεί πέντε ομοιοπαθητικά νοσοκομεία. Στις ΗΠΑ ο οφθαλμίατρος και πολιτικός Royal Samuel Copeland (ήταν γερουσιαστής από το 1923 ως το 1938), φανατικός ομοιοπαθητικός, κατάφερε να περάσει από το Κογκρέσο την Ομοιοπαθητική Φαρμακοποιία στο Food and Drug Act του 1938, δίνοντας στην ομοιοπαθητική μία νόμιμη υπόσταση.

Όλα αυτά δεν θα ενοχλούσαν κανένα αν δεν αφορούσαν την υγεία των ανθρώπων. Υπάρχουν συχνές περιπτώσεις – πολλοί γιατροί θα σας διηγηθούν ανάλογες – όπου κάποιος ασθενής, επιμένοντας στις ομοιοπαθητικές θεραπείες, έχασε την υγεία του – καμιά φορά και την ζωή του. Φυσικά ο κάθε πολίτης είναι ελεύθερος να εμπιστευτεί την τύχη του – και των δικών του – όπου θέλει: στον αστρολόγο, στο μέντιουμ, ακόμα και στον μάγο της φυλής. Αλλά θα πρέπει να είναι ενήμερος για τις πιθανές επιπτώσεις...

Τετάρτη, Μαΐου 17, 2006

Παράθυρα σε άλλον κόσμο



Δεν ξέρω αν μία εικόνα αξίζει δέκα χιλιάδες λέξεις – αλλά αυτό το post θα έχει πολλές εικόνες και λίγες λέξεις.

Θέλω να μιλήσω για μερικούς ζωγράφους που αγαπώ. Ο πρώτος είναι ο Γιάννης Σπυρόπουλος. Είχα την χαρά να τον γνωρίσω προσωπικά, αυτόν και την σύζυγό του Ζωή (που ήταν κυριολεκτικά η ζωή του). Γίναμε φίλοι. Βοήθησα να συσταθεί το Ίδρυμα Γιάννη και Ζωής Σπυροπούλου και κάποτε έγινα πρόεδρός του.

Πριν τον γνωρίσω, είχα επισκεφθεί το σπίτι-μουσείο του στην Εκάλη και είχα γράψει μερικές λέξεις για την ζωγραφική του:

«Στέκομαι στη μέση μίας ευρύχωρης κατάλευκης αίθουσας. Από Μεγάλα Ανοίγματα κρεμασμένα στους τοίχους βλέπω, για πρώτη φορά, να εισορμά ο Άλλος Χώρος.

Ο Άλλος Χώρος είναι ο δικός μας — το εσωτερικό διάστημα του ανθρώπου. Εκεί όπου σκέψη, ζωή, ενέργεια, γίνονται καθαρό φως και σκοτάδι.

Κάθε Μεγάλο Άνοιγμα είναι μια αφάνταστα συμπυκνωμένη επιφάνεια από σφύζον σκότος (ή φως) σε όλες τις παραλλαγές: πότε εκτυφλωτικό μαύρο, πότε χαώδες καφέ και πότε νεκρό γκρίζο.

Μέσα στα Μεγάλα Ανοίγματα υπάρχουν και μικρά: σημεία ζωντανού χρώματος — έντονες ώχρες, φαρμακερά πράσινα, διαπεραστικά κόκκινα, παγωμένα λευκά.
Για πολλή ώρα δεν μπορώ να αρθρώσω λέξη. Αισθάνομαι αιχμάλωτος μαγνητικών πεδίων. Κάθε Άνοιγμα με τραβάει σαν δίνη. Ίλιγγος με καταλαμβάνει όταν χάνω το βλέμμα μου στον πυρήνα τους.

Μιλάω για πίνακες, αλλά η λέξη Ανοίγματα μου φαίνεται, πιο καίρια, γιατί πραγματικά οι πίνακες αυτοί είναι παράθυρα προς το εσωτερικό του ανθρώπου.

Μιλάω για μια ζωγραφική που μπόρεσε να οριοθετήσει, να απεικονίσει και να οργανώσει το μεταφυσικό χάος. Μιλάω για έναν από τους μεγαλύτερους ζωγράφους μας: τον Γιάννη Σπυρόπουλο».


Ο Σπυρόπουλος είναι ο μόνος Έλληνας ζωγράφος που έχει τιμηθεί με το μεγάλο βραβείο της UNESCO. Έργα του βρίσκονται σε μουσεία και συλλογές σ' όλο τον κόσμο.

Στο σπίτι μου σήμερα περιβάλλομαι από Σπυρόπουλους. Αλλά και Σικελιώτη (ένα γυμνό του το περίμενα – ή με περίμενε – είκοσι χρόνια μέχρι να μπορέσω να το αποκτήσω) και Βασιλείου και παλιότερους, σε οικογενειακές προσωπογραφίες.

Αγαπώ και άλλους ζωγράφους:

Από τους παλιούς λατρεύω τον Βολανάκη. Για ώρες και μέρες έχω χαθεί, ζήσει, περιπλανηθεί στα λιμάνια και στις παραλίες του

Τα εξαϋλωμένα, ιδεαλιστικά οράματα του Παρθένη με κάνουν να ονειρεύομαι.

Από τους τοπιογράφους ο Μαλέας και ο Παπαλουκάς με συγκινούν ιδιαίτερα. Ο δεύτερος χτίζει με χρώματα με τον τρόπο του Cezanne.

O 90χρονος Μόραλης με συναρπάζει ακόμα – όπως και ο πρώιμος Χατζηκυριάκος.

Που να χωρέσουν όλοι σε ένα post! Θα επανέλθω...

Τρίτη, Μαΐου 16, 2006

Η ζωή μου όλη...

Άρχισα να καπνίζω όταν ήμουν 16 χρόνων. Ο λόγος; Σε μία εκδρομή του σχολείου είδα ένα μεγαλύτερο συμμαθητή, που τον θαύμαζα, να καπνίζει και ένιωσα την ανάγκη να το κάνω κι εγώ.

Τα επόμενα 22 χρόνια κάπνιζα σαν φουγάρο. Είχα φτάσει τα 4 (μεγάλα) πακέτα την ημέρα.

Ένα πρωί, μετά από ξενύχτι, ξύπνησα και δεν μπορούσα να αναπνεύσω. Η τραχεία μου ήταν γεμάτη από κατάλοιπα πίσσας και νικοτίνης.

Αποφάσισα να το κόψω. Για τρεις μέρες δεν κάπνισα καθόλου. Την τρίτη είχα μία πολύ δύσκολη σύσκεψη με ένα πελάτη ιδιαίτερα ιδιότροπο. Κάποια στιγμή άρχισα να τρέμω από τα νεύρα μου – και τα συμπτώματα στέρησης.

Ζήτησα συγγνώμη για δύο λεπτά, κατέβηκα δύο δρόμους, πήγα στον Ψαρρό και γύρισα με ένα τσιμπούκι, καπνό και όλα τα απαραίτητα σύνεργα.

Για δύο περίπου χρόνια παιδευόμουν με τσιμπούκια και πίπες – είχα αγοράσει και μερικές πανάκριβες straight briar από τον Dunhill στο Λονδίνο – μία μικρή συλλογή. Αλλά κάποια στιγμή βαρέθηκα να κουβαλάω όλα αυτά τα σύνεργα. Είχα εντωμεταξύ αποτοξινωθεί σταδιακά κι έτσι πέρασα στην ολότελα άκαπνη ζωή.

Όπως κάθε παλιός καπνιστής – σύντομα έγινα αντικαπνιστής. Με ενοχλεί φοβερά ο καπνός των άλλων. Στο σπίτι μου το κάπνισμα επιτρέπεται μόνο στην βεράντα. Ευτυχώς η συμβία μου – ως γιατρός – είναι ακόμα πιο αντί και από μένα.

Αυτά, τα προσωπικά. Και πάμε τώρα στα άλλα:

Φέτος, ως λαός, ξαναπήραμε δύο πρωτιές. Στα θανατηφόρα τροχαία και στο κάπνισμα. Στο τελευταίο μας είχαν περάσει οι Γιαπωνέζοι, αλλά αυτοί, όπως και οι περισσότεροι άλλοι λαοί, πέρασαν στη μείωση – ενώ εμείς στην αύξηση (και μάλιστα γενναία: 15%). Μία νέα έρευνα της ΕΣΥΕ δείχνει ότι στους νέους κάτω από 24 το ποσοστό καπνιστών είναι ήδη 34,2% για να φτάσει 59,1 στους μεγαλύτερους (69,6% στους άνδρες).

Δεν είναι ανάγκη να υπενθυμίσω πως οι μισοί από τους συστηματικούς καπνιστές θα πεθάνουν από αίτια σχετιζόμενα με το τσιγάρο. Ότι το κάπνισμα είναι η πρώτη αιτία θανάτου στον κόσμο – ανάμεσα σε αυτές που μπορεί να προληφθούν (preventable). Ότι κάθε τσιγάρο αφαιρεί 6 λεπτά από τη ζωή μας... Κι ότι το παθητικό κάπνισμα (το να αναπνέεις τον καπνό των άλλων) μπορεί να είναι επιβαρυντικό στο 50% του ενεργητικού.

Μία πρόσφατη επίσκεψη στην Ιταλία – όπου το τσιγάρο απαγορεύθηκε ολότελα στους δημόσιους χώρους – μου έδωσε μία πρωτοφανή εμπειρία. Φανταζόμουν πως οι Ιταλοί, λαός μεσογειακός και ολίγον αναρχικός, θα την εφάρμοζε με τον «δικό μας» τρόπο – δηλαδή ...καθόλου (ισχύει και σε μας – είναι νόμος της Ε. Ε.).

Ε, λοιπόν ήταν απίθανο, ΠΟΥΘΕΝΑ δεν κάπνιζε – ΚΑΝΕΙΣ! Οι Έλληνες της παρέας βρίζανε και βλαστημάγανε: «Τι φασισμός είναι αυτός!» «Αυτοί έγιναν χειρότεροι από τους Αμερικάνους!». Στα εστιατόρια, τα μπαρ, τα ξενοδοχεία, δεν υπήρχε ούτε καν ιδιαίτερος χώρος καπνιστών. Μόνο στον δρόμο...

Εγώ, βέβαια, ένιωθα θαυμάσια που επιτέλους μπορούσα να κάθομαι κάπου χωρίς να τσούζουν τα μάτια μου και να μυρίζουν μετά τα ρούχα μου.

Όποτε όμως το συζητώ με Ρωμιούς, η λέξη φασισμός επανέρχεται. Για μένα φασισμός είναι ο καπνός του άλλου.

Σε ένα γραφείο, όπου εργάζονται πέντε άτομα, υπάρχει ένας μη καπνιστής. Πόσες πιθανότητες έχει να επιβάλει στους άλλους τέσσερις να μην καπνίζουν; Στην Ελλάδα, καμία...


Η ζωή μου όλη
Είναι ένα τσιγάρο
Που δεν το γουστάρω
Αλλά το φουμάρω...

Κυριακή, Μαΐου 14, 2006

Αδυναμία μίσους

Ανταλλάσσοντας σχόλια με πολλούς στο post περί Κύπρου κατάλαβα κάτι καινούργιο για μένα.

(Δεν ισχύει μόνο το γηράσκω αεί... αλλά και το γεγονός ότι το Internet είναι ένα απίθανο μέσο επικοινωνίας και αλληλοδιδασκαλίας. Μερικοί λένε πως μαθαίνουν από μένα – αλλά και εγώ μαθαίνω από εσάς).

Διαβάζοντας σχόλια πολλών (ανάμεσά τους και της αγαπητής μου Αφροδίτης) που μιλούσαν για το τι είχαν υποστεί οι πρόγονοί τους από τους Τούρκους, και τι σημάδια είχαν αφήσει μέσα τους αυτές οι ιστορίες, αντέδρασα περίεργα. Απόρησα με τις αντιδράσεις τους. Μάλιστα π. χ. μάλωσα την Αφροδίτη, διότι ενώ έχει ένα λαμπερό μυαλό, δεν κατόρθωσε να σκορπίσει το σκοτάδι μέσα της.

Μετά που το ξανασκέφθηκα κατάλαβα ότι η αντίδρασή μου οφείλεται σε μία δική μου ιδιότητα. Μπορεί να είναι κουσούρι – μπορεί και αναπηρία. Δεν μπορώ να νιώσω «συλλογικό μίσος».

Κι εμένα συγγενείς μου χάθηκαν από τους Τούρκους (παλιότερα) από τους Γερμανούς (στην Κατοχή) από τους Ελασίτες (στον Εμφύλιο). Δεν νιώθω όμως απολύτως τίποτα απέναντι σε αυτές τις κατηγορίες των ατόμων. Αν μου φέρνανε τον συγκεκριμένο άνθρωπο που σκότωσε την αγαπημένη ξαδέρφη μου στον εμφύλιο – ναι, γι αυτόν κάτι θα ένιωθα (δεν ξέρω αν θα ήταν μίσος, μετά από τόσα χρόνια...). Αλλά μόνο γι αυτόν – όχι για τον λαό του, την παράταξή του, την φυλή του.

Δεν μπορώ λοιπόν να καταλάβω πώς μπορεί κανείς να μισήσει (ή και να αγαπήσει) ένα αφηρημένο σύνολο ανθρώπων. Που για μένα είναι μόνο μία λέξη, ένα όνομα, μία συνομοταξία. Μέσα της θα υπάρχουν και άγιοι και δαίμονες και πολιτισμένοι και βάρβαροι.

Ειδικά για το μίσος, πρέπει να πω ότι μου είναι ξένο. Με έχουν πληγώσει και αδικήσει αρκετές φορές, μου έχουν κάνει πράγματα που σε άλλους συνήθως προκαλούν μίσος. Εγώ έχω νιώσει αντιπάθεια, απέχθεια, αποστροφή... αλλά μίσος, αυτό το αβυσσαλέο συναίσθημα που θέλει τον αφανισμό του άλλου, δεν το ξέρω. Ίσως να ήμουν τυχερός. Στα 71 χρόνια μου δύο συναισθήματα μου είναι άγνωστα: το μίσος και ο φθόνος. (Όχι η ζήλια... ο φθόνος).

Κάνω λοιπόν αυτή τη δημόσια εξομολόγηση, γιατί φοβάμαι ότι μερικοί παρεξήγησαν την αδυναμία μου να μισήσω «τους Τούρκους» (συλλογικά) ως ...Τουρκοφιλία.

Ούτε φιλία – ούτε μίσος. Τα σύνολα μου είναι αδιάφορα. Τα άτομα, όχι.

(Ήταν πολύ μεγάλο για σχόλιο - και το έκανα post. Εσείς μπορείτε να συνεχίσετε τα σχόλια στα προηγούμενα).

Τόλια!


Θυμάμαι την μητέρα μου.

Της χρωστάω πολλά – θετικά και αρνητικά. Την ευαισθησία μου αλλά και τις φοβίες μου. Όλη μου την εφηβεία την πέρασα αμυνόμενος – ενάντια στην αδηφάγο αγάπη της.

Και της οφείλω μία παιδική ηλικία όλο τρυφερότητα και τρόμο. Να πως την περιγράφω στους «Δρόμους»:


Θυμάμαι τα βράδια που πέθαινε η μητέρα. Ακροπατούσαμε στις μύτες των ποδιών. Σιωπή και σκοτάδι στο σπίτι. Εκείνη, ανακαθισμένη στο κρεβάτι φορώντας ροζ πλεκτή liseuse, με βλέμμα απλανές περίμενε καρτερικά τον γιατρό ή τον θάνατο.

Ερχόταν ο πρώτος αλλά συμπεριφερόταν σαν τον δεύτερο. Ο «Κουτσός» έμπαινε σέρνοντας άσχημα το στραβό του πόδι, την έπιανε από το λαιμό και την στραγγάλιζε. Η μητέρα γινόταν μπλε, τα μάτια της πετιόνταν έξω - μέχρι που την τελευταία στιγμή της χαριζόταν πάλι η αναπνοή. Ήταν η μόνη τότε γνωστή αντιμετώπιση για την ‘παροξυντική ταχυκαρδία’. Τρομακτικό θέαμα για ένα πεντάχρονο παιδί που κρυφοκοίταζε από την χαραμάδα της πόρτας κι έβλεπε να πνίγουν την μάνα του.

Ωστόσο, τώρα που το σκέπτομαι καταλαβαίνω πως, για την μητέρα, η κρίση της παροξυντικής ήταν κάτι σαν την μεγάλη της στιγμή. Την θυμάμαι να αρωματίζεται και να βάφεται, να φοράει την ακριβή και περίτεχνη liseuse, ενώ η καρδιά της έτρεχε με διακόσιες πενήντα σφύξεις. Και δεν ξέραμε τότε - κανείς, ούτε οι γιατροί - πως οι κρίσεις αυτές ήταν σχετικά ακίνδυνες.

Στολιζόταν για να υποδεχθεί την μοίρα της, με μια γενναιότητα που δεν θα την περίμενε κανείς από έναν τόσο ευαίσθητο και αδύναμο άνθρωπο.

Δεν ήταν ακριβώς υποχόνδρια. Δεν φανταζόταν ανύπαρκτες αρρώστιες - προκαλούσε υπαρκτές και τις μεγέθυνε. Σωματοποιούσε κάθε ψυχική της κατάσταση, έτσι που, τελικά, γινόταν οργανικό πρόβλημα.

Χαϊδεμένο παιδί, τελευταίος απόγονος μιας παλιάς αρχοντικής οικογένειας, έπασχε από κάτι που θα ονόμαζα: το `σύνδρομο του μπιζελιού'. (Σαν την πριγκίπισσα, στο παραμύθι του Άντερσεν, που ένιωθε το μπιζέλι μέσα από είκοσι στρώματα και είκοσι παπλώματα). Υπερευαίσθητη, είχε την τάση να ερμηνεύει και να προεκτείνει κάθε σύμπτωμα και να φαντάζεται συνέπειες και επιπτώσεις.

Όχι μόνο για τον εαυτό της - και για τους άλλους. (Π. χ. εμένα. Εκεί γινόταν έτερο-υποχόνδρια! Ο μοναχογιός της, το μοναχοπαίδι της, κάτι θα είχε! Εκτός από τις αμοιβάδες, χρόνια με βασάνιζε με ένα "φύσημα" καρδιάς που κανείς γιατρός δεν μπορούσε να ακούσει).

Αλλά τα δικά της νοσήματα υπήρχαν. Πέρασε, εκτός από τη περιπέτεια της καρδιάς - όπου με συμβουλή κορυφαίων καρδιολόγων έμεινε κλινήρης επτά ολόκληρα χρόνια - και πολλές άλλες συγκεκριμένες αρρώστιες. Μερικές από αυτές οδήγησαν σε εγχειρήσεις: πέτρες στη χολή και στα νεφρά, σκωληκοειδίτις, καρκίνος στο μαστό.

Όμως, πέρα από όλα τα άλλα, από μία στιγμή και πέρα, η αρρώστια είχε γίνει για την μητέρα τρόπος ζωής. Ήταν η μόνη δυνατότητα που βρήκε να υπάρχει, να απασχολεί, να επικοινωνεί.

Ζητούσε μία τρυφερότητα και μία θαλπωρή που ποτέ δεν της δόθηκε (ίσως μόνο στα παιδικά της χρόνια). Προσπάθησε να τις υποκαταστήσει με το ενδιαφέρον και την συμπόνια που γεννά η ασθένεια. Σισύφεια επιχείρηση: στην αρχή πετυχαίνει - μετά όμως το περιβάλλον κουράζεται και σε υποχρεώνει να καταφεύγεις σε όλο και πιο δραματικές μορφές έκκλησης. Ο άτυχος γάμος της ενίσχυσε την τάση που της είχαν καλλιεργήσει από παιδί να προκαλεί την προσοχή με το παράπονο.

Άτυχος γάμος - και για τους δύο. Πού βρέθηκαν αυτοί οι άνθρωποι και πώς αποφάσισαν να συμβιώσουν; Όχι διαφορετικοί, ούτε καν αντίθετοι - χειρότερα: αντιφατικοί, αναιρετικοί ο ένας του άλλου. Έζησαν τριάντα τόσα χρόνια μαζί χωρίς ποτέ να καταλάβουν τίποτα για τον σύντροφό τους - ούτε τα κίνητρα, ούτε τους στόχους ούτε καν τις καθημερινές αντιδράσεις.

Έφηβος κατανόησα με τρόμο ότι ο καθένας τους ενδόμυχα πίστευε πως ο άλλος δεν ήταν φυσιολογικός άνθρωπος, πως είχε μπλέξει με κάποιον που δεν ήταν στα καλά του.

Κι όμως ήταν και οι δύο απόλυτα σωστοί με τον τρόπο τους. Εκπροσωπούσαν διαφορετικούς χώρους, άλλες παραδόσεις, αλλιώτικους τύπους ανθρώπων. Η ευαίσθητη καλλιεργημένη κληρονόμος μιας (αρχικά αριστοκρατικής, μετέπειτα μεγαλοαστικής) ιταλοχιωτοσυριανής παράδοσης εξακοσίων και χρόνων - και ο τετραπέρατος δυναμικός ορεσίβιος (ηπειρώτης από πατέρα, μοραΐτης από μάνα) ήταν, ο καθένας τους, ένας πλήρης, ουσιαστικός και σημαντικός άνθρωπος. Μόνο που η μία ήταν όλο διαίσθηση, φινέτσα και τρυφερότητα - ο άλλος έσφυζε από πάθος, φιλοδοξία και λογική. Ότι συμβατικές και κοινότοπες διακρίσεις μπορεί να κάνει κανείς, ισχύουν εδώ: καρδιά - νους, συναίσθημα - ένστικτο, εσωστρέφεια - εξωστρέφεια, έλασσον - μείζον και (γιατί όχι;) νησί - βουνό.

Συχνά τους νιώθω ακόμα να παλεύουνε, μέσα μου.


Η μητέρα πέθανε το 1983 (η στερνή φωτογραφία του 79). Τα δύο τελευταία χρόνια ζούσε σε άλλο κόσμο. Το μόνο που την ζωντάνευε ήταν να την ταΐζω τα αγαπημένα της γλυκά.